TP. Hồ Chí Minh cần sớm hoàn thiện cơ chế thu hút đầu tư phát triển năng lượng tái tạo

TP. Hồ Chí Minh có tiềm năng lớn trong việc phát triển công nghiệp năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, để khai thác triệt để nguồn tiềm năng này, thành phố cần có những cơ chế, chính sách cụ thể nhằm thu hút các nhà đầu tư. Đây là chủ đề được thảo luận tại Diễn đàn Hỗ trợ Pháp lý Đầu tư 2024 kỳ II, diễn ra ngày 20/9, với sự tham gia của nhiều chuyên gia và đại diện các doanh nghiệp.

Kinh tế xanh là xu hướng tất yếu Phát biểu tại diễn đàn, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, cho biết tăng trưởng kinh tế của thành phố dựa trên các nguồn lực truyền thống đã đạt tới giới hạn. Bên cạnh đó, các thị trường xuất khẩu hiện nay yêu cầu nguồn cung sản phẩm xanh hơn. Ông nhấn mạnh rằng phát triển bền vững không chỉ là lựa chọn mà còn là xu hướng toàn cầu, trong đó Việt Nam và TP. Hồ Chí Minh cũng phải hòa nhịp.

Thành phố đã ban hành Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024-2030, trong đó đặt năng lượng tái tạo vào vị trí quan trọng. Đồng thời, Nghị quyết 98/2023/QH15 cũng tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy các dự án năng lượng xanh, phát triển kinh tế bền vững tại thành phố.

Theo ông Hoan, chuyển đổi năng lượng xanh là yếu tố then chốt trong việc thực hiện sản xuất xanh. TP. Hồ Chí Minh đã quy hoạch xây dựng 5 nhà máy đốt rác phát điện, đồng thời triển khai các dự án điện mặt trời và điện gió như điện gió Cần Giờ và điện mặt trời trên mái các công trình hành chính.

Lợi thế và thách thức trong thu hút đầu tư

Tiến sĩ Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cho rằng việc phát triển năng lượng tái tạo không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn mang lại lợi thế cạnh tranh cho quốc gia trong bối cảnh toàn cầu đang hướng tới xanh hóa. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng năng lượng tái tạo vẫn là khái niệm khá mới mẻ với nhiều doanh nghiệp trong nước, và khung pháp lý chưa đầy đủ đã gây ra nhiều rào cản cho việc triển khai các dự án này.

Tiến sĩ Lịch nhận định, mặc dù TP. Hồ Chí Minh có những lợi thế nhờ cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98, nhưng vẫn gặp không ít thách thức trong hiện thực hóa các dự án năng lượng tái tạo. Ông khuyến nghị chính quyền thành phố cần chủ động rà soát và hoàn thiện khung pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai dự án.

Sự kỳ vọng từ nhà đầu tư nước ngoài Ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Tổng Giám đốc Schaeffler Việt Nam, cho rằng nhiều nhà đầu tư quốc tế đánh giá cao tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo tại TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, họ mong muốn có một cơ chế hợp tác minh bạch và cụ thể hơn giữa khu vực tư nhân và cơ quan quản lý nhà nước, nhất là trong lĩnh vực điện mặt trời.

Theo ông Thắng, một trong những khó khăn chính là sự chậm trễ trong việc ban hành quy định và hướng dẫn triển khai điện mặt trời, khiến nhà đầu tư gặp nhiều trở ngại khi muốn thương mại hóa điện hoặc phát triển các dự án mới.

Hoàn thiện khung pháp lý cho năng lượng tái tạo

Tiến sĩ, Luật sư Lê Nết, thành viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), chia sẻ rằng hiện nay các dự án điện mặt trời đang bị điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật, nhưng vẫn còn thiếu những quy định rõ ràng về giá bán điện và các cơ chế hợp tác giữa đơn vị phát điện và khách hàng. Điều này tạo ra nhiều khó khăn cho việc triển khai các dự án điện mặt trời trên mái nhà tại TP. Hồ Chí Minh.

Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo nghị định về cơ chế phát triển điện mặt trời mái nhà, nhưng đến thời điểm hiện tại, các dự án vẫn gặp khó khăn trong việc thương mại hóa sản phẩm điện. Luật sư Nết cho rằng TP. Hồ Chí Minh cần có cơ chế phối hợp với nhà đầu tư tư nhân và tạo điều kiện để họ có thể bán phần điện dư thừa cho các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công, hoặc cho thuê mái nhà các công trình công để lắp đặt điện mặt trời.

Hướng tới cơ chế hiệu quả cho năng lượng tái tạo

Các chuyên gia tại diễn đàn đều nhấn mạnh rằng TP. Hồ Chí Minh cần tận dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98 để mạnh dạn thí điểm các dự án năng lượng tái tạo. Việc thí điểm sẽ giúp tổng hợp được những kinh nghiệm thực tế, từ đó tạo ra một mô hình hợp tác hiệu quả giữa các bên liên quan, góp phần hoàn thiện các quy định pháp lý trong lĩnh vực này.

Để không bỏ lỡ cơ hội thu hút những nhà đầu tư tiên phong trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, TP. Hồ Chí Minh cần sớm công bố danh mục các dự án ưu tiên, đồng thời đưa ra hướng dẫn chi tiết về quy trình lựa chọn nhà đầu tư, chính sách ưu đãi và quy định về thương mại hóa năng lượng xanh.

Khi có một khung pháp lý minh bạch và đồng bộ, các dự án năng lượng tái tạo sẽ được triển khai thuận lợi hơn, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh và bền vững của TP. Hồ Chí Minh.

Ảnh bìa: Quang cảnh Diễn đàn. Xuân Anh -TTXVN