Nhà đầu tư ngoại lo chậm chân mua bán điện trực tiếp

Nhiều nhà đầu tư đang lo ngại về việc các dự án tái tạo phải chờ đến sau năm 2030 mới được bổ sung vào quy hoạch, khiến họ không kịp tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp.

Theo dự thảo Nghị định về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), Bộ Công Thương đã đề xuất hai phương án, bao gồm qua đường dây riêng và lưới điện quốc gia (thông qua EVN). Các nguồn cung điện bao gồm các nhà máy năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) có công suất trên 10 MW nếu kết nối với lưới điện hoặc không giới hạn về công suất khi mua bán qua đường dây riêng.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội Thương mại Mỹ (Amcham), các nhà đầu tư nước ngoài cần xây dựng nhà máy với quy mô lớn để tham gia cơ chế DPPA, nhưng theo Quy hoạch điện lực quốc gia VIII, sau năm 2030 mới có thể phát triển dự án như vậy. Điều này khiến cho việc tham gia trở nên khó khăn và hạn chế lựa chọn đầu tư của các nhà đầu tư.

Amcham cũng đề xuất một phương án khác là sáp nhập hoặc mua lại các dự án đã được phê duyệt trong quy hoạch trước đó. Tuy nhiên, việc này cũng đòi hỏi nhiều thủ tục phức tạp và yêu cầu thẩm định chi tiết.

Đối với việc bổ sung các dự án năng lượng mặt trời mới vào quy hoạch trước năm 2030, các chuyên gia cho rằng khả năng này có thể không cao. Bởi việc này cần phải chờ đến sau khi nhà chức trách rà soát các dự án tái tạo, bao gồm cả các dự án điện mặt trời đã được cấp phép trong giai đoạn trước, nhưng vẫn chưa có trong quy hoạch.

Bộ Công Thương cho biết họ sẽ xem xét các góp ý này trong quá trình xây dựng nghị định. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Công Thương, đã chỉ ra rằng việc phê duyệt các dự án năng lượng tái tạo phải dựa trên quy hoạch và không nên vượt quá nhu cầu đã được phân bổ hoặc không đáp ứng tiêu chí thẩm định dự án.

Các doanh nghiệp lớn, như Samsung, Heineken và Nike, đã từng yêu cầu Việt Nam thí điểm cơ chế DPPA, với hy vọng sẽ tạo ra tác động tích cực trong cạnh tranh ngành năng lượng. Tuy nhiên, việc triển khai cơ chế này đang gặp phải nhiều khó khăn và chờ đợi sự điều chỉnh từ các nhà chức trách.