Năng lượng tái tạo: Sự phức tạp giữa dư thừa và thiếu hụt

Hệ thống điện tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời mái nhà, đang phải đối mặt với những thách thức khó khăn không dễ giải quyết. Ở tỉnh Ninh Thuận, hàng loạt turbin điện gió trị giá hàng chục tỉ đồng/turbin vẫn đang trơ ra dù đã sẵn sàng hòa lưới. Điều đáng chú ý là nguy cơ thiếu điện đang tồn tại ở chính trung tâm điện tái tạo này, đặc biệt là trong cao điểm mùa khô hiện nay.

Theo số liệu, toàn tỉnh Ninh Thuận có 14 vùng gió tiềm năng với tốc độ gió trung bình ở độ cao 6,5 m đạt 9,6 m/giây, thổi đều quanh năm. Tuy nhiên, dù có điều kiện tự nhiên thuận lợi và chính sách khuyến khích năng lượng tái tạo, nhưng Ninh Thuận vẫn đang phải đối mặt với tình trạng turbin điện gió không hoạt động.

Cụ thể, dự án Nhà máy Điện gió Hanbaram của Công ty CP Điện gió Hanbaram ở Ninh Thuận mới chỉ vận hành thương mại 6/29 trụ điện, với giá ưu đãi theo Quyết định 39/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Các trụ điện còn lại không thể hòa lưới do không đạt được thỏa thuận bán điện cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Ninh Thuận có tổng cộng 46 dự án điện gió, điện mặt trời với tổng công suất 3.079 MW đã hoàn thành xây dựng. Tuy nhiên, chỉ có 2.831 MW được công nhận vận hành thương mại và phát điện lên lưới điện quốc gia. Thậm chí, những dự án đã phát lên lưới cũng bị cắt giảm công suất, gây thiệt hại cho nhà đầu tư.

Để giải quyết tình hình này, UBND tỉnh Ninh Thuận đã đề nghị EVN sớm có hướng dẫn đàm phán khung giá phát điện cho các dự án chuyển tiếp, cũng như hỗ trợ về nguồn lực để tránh gây lãng phí và giảm thiểu tình trạng thiếu điện.

Ngoài ra, trong bối cảnh nhiều địa phương đối mặt với nguy cơ căng thẳng nguồn điện, dự thảo Nghị định mới của Bộ Công Thương về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà cũng gặp nhiều ý kiến trái chiều. Có nhiều băn khoăn về quy định về việc phát điện dư thừa vào lưới với giá 0 đồng, khiến nhiều người có ý định đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà cảm thấy e ngại về tính ổn định và hiệu quả của việc này.