Leo thang căng thẳng Israel-Iran có thể gây ra khủng hoảng năng lượng toàn cầu thảm khốc

Tiến sĩ Mamdouh G. Salameh, một chuyên gia hàng đầu về kinh tế dầu mỏ và năng lượng toàn cầu, đã cảnh báo về sự leo thang nguy cơ giữa Israel và Iran, nói rằng nó có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu vô cùng nghiêm trọng.

Ông Salameh dự đoán rằng giá dầu có thể tăng lên đến mức 120 USD mỗi thùng nếu xung đột leo thang. Sự bất ổn đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và có thể thay đổi tùy thuộc vào phản ứng của Iran đối với các cuộc tấn công vào lãnh sự quán của họ tại Damascus.

Vào ngày 4/4, giá dầu Brent đã tăng 1,5% lên mức 90,65 USD/thùng, còn giá dầu WTI của Mỹ cũng tăng 1,4% lên mức 86,59 USD/thùng, là mức giá cao nhất kể từ tháng 10 năm trước. Sự tăng giá này chủ yếu được thúc đẩy bởi các yếu tố cơ bản của thị trường, bao gồm nhu cầu dầu toàn cầu đang tăng, nguồn cung dầu thắt chặt, cùng với việc Trung Quốc nhập khẩu dầu thô phá kỷ lục trong năm 2023 và tăng cao hơn 9% trong quý đầu tiên của năm 2024 so với cùng kỳ năm trước.

Salameh cũng chỉ ra rằng, mặc dù các nguyên tắc cơ bản đã đúng từ tháng 1/2022, nhưng việc “cố tình thao túng” thị trường dầu mỏ bởi Mỹ thông qua Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã khiến giá cả giảm xuống, với mục đích bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ. Tuy nhiên, trong tình hình căng thẳng ngày càng leo thang, tâm lý thị trường về sự tăng giá đang trở nên ưu thế hơn so với việc thao túng thị trường. Các biến động gần đây trên thị trường dầu cũng được thúc đẩy bởi các yếu tố địa chính trị, bao gồm căng thẳng giữa Israel và Iran. Dầu thô WTI của Mỹ đã tăng khoảng 17% kể từ cuối tháng 12 năm trước do các yếu tố như xung đột giữa Palestine và Israel cùng với việc cắt giảm sản lượng từ các quốc gia trong nhóm OPEC+.

Sự leo thang của căng thẳng giữa Israel và Iran đang gây lo ngại về một cuộc xung đột lớn hơn, có thể dẫn đến tình hình khẩn cấp trên thị trường năng lượng toàn cầu. Tuy nhiên, việc tăng giá dầu sẽ không chỉ ảnh hưởng đến các nước sử dụng dầu mà còn tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Châu Âu dự kiến sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, trong khi các nhà xuất khẩu dầu như Nga, Venezuela, Na Uy và Brazil có thể hưởng lợi từ việc tăng giá. Mặc dù có thể có các biện pháp giảm nhu cầu toàn cầu, nhưng gián đoạn vận chuyển qua eo biển Hormuz sẽ gây ra thiếu hụt lớn trên thị trường, vô hiệu hóa các biện pháp giảm nhu cầu đó.