Làn sóng bùng nổ điện sạch tại châu Âu: Hỗ trợ dân làm điện mặt trời mái nhà

Điện gió và điện mặt trời đang phát triển bùng nổ tại Liên minh châu Âu (EU). Theo báo cáo của nhóm nghiên cứu Ember (Anh), sản lượng điện tái tạo trong EU đã tăng 65% từ năm 2019 đến 2023. Nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió và điện mặt trời, đang phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi các chính sách về khí hậu và nỗ lực giảm phụ thuộc vào nguồn khí đốt từ Nga.

Năm 2021, năng lượng mặt trời chỉ chiếm 6% điện năng tiêu thụ của các quốc gia EU. Tuy nhiên, sau khi Nga cắt nguồn cung khí đốt để đáp trả các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc chiến Ukraine, EU đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch, đặc biệt là năng lượng mặt trời. Việc này đã giúp EU tiết kiệm hàng tỷ euro từ việc nhập khẩu khí đốt.

Tăng trưởng nhanh chóng của năng lượng mặt trời và gió

Theo báo cáo, hơn 1/4 tổng lượng điện của EU hiện nay là từ điện gió và điện mặt trời. Công suất điện mặt trời đã tăng gấp đôi từ năm 2019 đến 2023, đạt 257 GW vào năm ngoái, tương đương với việc lắp đặt hơn 230.000 mô-đun năng lượng mặt trời mỗi ngày trong 4 năm. Trong khi đó, công suất điện từ than đá và khí đốt đã giảm, với tỷ trọng các nguồn nhiên liệu hóa thạch giảm từ 39% xuống 32,5%.

Bà Sarah Brown, Giám đốc Chương trình châu Âu của Ember, cho biết công suất điện gió và điện mặt trời ở EU hiện tăng mạnh chưa từng có, đưa công suất điện từ than đá và khí đốt giảm xuống mức thấp kỷ lục. EU đang chuyển đổi lâu dài từ việc phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất điện.

Ủy ban châu Âu (EC) đặt mục tiêu các nguồn năng lượng tái tạo chiếm 45% tổng các nguồn năng lượng của EU vào năm 2030. Đại diện 23 quốc gia thành viên EU, EC và các doanh nghiệp ngành công nghiệp điện mặt trời đã ký một bản “Hiến chương điện mặt trời”, cam kết chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ các quốc gia ngoài khối.

Đức đi đầu và các nỗ lực của Hà Lan

Đức đang dẫn đầu trong quá trình chuyển đổi này. Một cuộc thăm dò do Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng và Nước của Đức thực hiện cho thấy phần lớn các hộ gia đình tin rằng sự thay đổi này củng cố vị thế kinh tế của châu Âu. Đức chiếm 22% mức tăng trưởng công suất năng lượng mặt trời và gió của EU, trong khi Tây Ban Nha đứng thứ hai với 13% thị phần.

Hà Lan cũng nổi bật với chính sách hỗ trợ những hộ gia đình làm điện mặt trời mái nhà. Nhờ đó, sản lượng điện trên đầu người tại Hà Lan gấp đôi so với Tây Ban Nha và hơn 3 lần so với Trung Quốc.

Thách thức và triển vọng

Mặc dù năng lượng gió và mặt trời phát triển mạnh mẽ, vẫn còn nhiều thách thức. Công suất lắp đặt điện mặt trời trong những năm tới ở châu Âu chỉ đáp ứng được chưa đầy một nửa công suất cần thiết. Người dân lo ngại về giá thành điện tái tạo thường cao, gây tốn kém. Sự phụ thuộc vào các thiết bị và tấm pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc cũng là một vấn đề. Triển khai ồ ạt các dự án năng lượng mặt trời có thể ảnh hưởng đến diện tích đất canh tác và an ninh lương thực.

Tuy nhiên, với sự đồng thuận và hỗ trợ từ chính quyền, EU đang trên đà tiến tới một tương lai năng lượng bền vững hơn, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và tăng cường sự tự chủ về năng lượng.