Hiện thực hóa “giấc mơ năng lượng xanh”

Báo cáo Đánh giá điện năng toàn cầu của tổ chức nghiên cứu Ember cho thấy, sự phát triển của điện mặt trời và điện gió đã đẩy tỷ lệ năng lượng tái tạo lên mức kỷ lục, chiếm hơn 30% sản lượng điện toàn cầu trong năm 2023, đưa thế giới tiến gần hơn đến mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030. Đây là tín hiệu tích cực trong tiến trình hiện thực hóa “giấc mơ năng lượng xanh” của nhân loại.

Theo Ember, các nguồn năng lượng tái tạo đã cung cấp 30,3% điện năng toàn cầu trong năm 2023, cao hơn so với mức 29,4% của năm 2022. Sự tăng trưởng này là nhờ sự mở rộng nhanh chóng của các dự án năng lượng mặt trời và năng lượng gió.

Việc gia tăng công suất điện mặt trời mở ra cơ hội để thế giới đạt mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030, được hơn 100 quốc gia nhất trí tại Hội nghị COP28 diễn ra năm ngoái ở Dubai.

Trong “bức tranh năng lượng xanh” năm 2023, Trung Quốc nổi bật với việc đóng góp hơn 50% lượng điện mặt trời và điện gió trên toàn cầu. Các cường quốc khác cũng đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi năng lượng và đạt kết quả tích cực. Tại Đức, hơn một nửa lượng điện tiêu thụ đến từ năng lượng tái tạo. Trong quý I/2024, sản lượng điện từ các nguồn năng lượng tái tạo của Đức tăng đáng kể, đạt gần 77 TWh, tăng khoảng 11% so với cùng kỳ năm trước, chiếm khoảng 56% lượng điện tiêu thụ. Các dự án lắp đặt hệ thống quang điện và năng lượng gió được phê duyệt tăng lên, với năng lượng gió trên bờ đóng góp 22% sản lượng điện và số lượng hệ thống năng lượng mặt trời đạt mức kỷ lục.

Bỉ cũng đang xây dựng đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới, mang tên Princesse Elisabeth, nhằm kết nối các trang trại điện gió ở Biển Bắc với đất liền. Đây là ví dụ điển hình về sự đổi mới và cam kết của Bỉ về năng lượng tái tạo, giúp giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và chống biến đổi khí hậu.

Ember dự đoán rằng sự tăng trưởng liên tục của năng lượng tái tạo có thể giúp giảm 2% sản lượng điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2024, lần đầu tiên đưa tỷ trọng điện sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch trong tổng lượng điện toàn cầu xuống dưới 60%. Việc giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và phát thải trong ngành điện là yếu tố quan trọng để đáp ứng các mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Cam kết đi đầu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, Mỹ đã hoàn tất bộ quy tắc giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí và nước do khí thải từ các nhà máy điện, qua đó giúp Mỹ cắt giảm hơn 1 tỷ tấn khí thải vào năm 2047 ngay cả khi nhu cầu điện tăng cao. Bộ quy tắc mới này nhằm cắt giảm lượng phát thải các-bon từ các nhà máy điện chạy bằng khí đốt và than, đồng thời cập nhật và hoàn thiện các quy định để giảm thủy ngân và các chất gây ô nhiễm không khí, cũng như làm sạch nước thải và ngăn tro than phát tán ra môi trường.

Tuy nhiên, báo cáo của Ember cũng chỉ ra những thách thức, đặc biệt là việc kết nối lưới điện và xin cấp phép cho các dự án năng lượng tái tạo mới. Giới chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vượt qua những rào cản này để đạt được các mục tiêu vào năm 2030. Thêm vào đó, tài chính cho chuyển đổi năng lượng cũng là một vấn đề quan trọng. Thế giới cần huy động nhiều nguồn lực hơn nữa để thực hiện các mục tiêu về chống biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.