Hạn chế công suất cho điện rác là 'lợi bất cập hại'

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, công nghệ đốt chất thải để tạo điện ngày càng được áp dụng rộng rãi vì có một số ưu điểm so với các phương pháp khác.

Đầu tiên, nó giảm được đáng kể thể tích và khối lượng của chất thải, khoảng 90-95%. Ngoài ra, nó có thể tận dụng nhiệt sinh ra từ quá trình đốt, giảm phát thải khí nhà kính so với việc chôn lấp rác, cũng như giảm thiểu ô nhiễm nước, mùi hôi, và sự phát triển của côn trùng gây hại.

Trong tài liệu gửi đến Chính phủ đề nghị về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương đề xuất mức công suất điện sản xuất từ rác đến năm 2030 cho các khu vực khác nhau. Tuy nhiên, nhiều tỉnh thành sau khi nhận được thông tin này đã cho rằng mức công suất điện từ rác là quá thấp so với nhu cầu thực tế và đề xuất tăng công suất (như Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa…).

Các chuyên gia cho rằng, điện từ rác là một dự án đặc biệt và cần đầu tư lớn. Trái với các loại điện khác như thủy điện, điện than, điện khí, điện gió, hay điện mặt trời, nhà máy điện từ rác chỉ hoạt động khi được mua điện bởi EVN. Nếu không có nhu cầu mua điện, các nhà máy này sẽ không hoạt động.

Điện từ rác không chỉ là nguồn phát điện phụ trợ mà còn là phương tiện chính để xử lý chất thải sinh hoạt. Nhà máy điện từ rác thực chất phải tập trung vào việc xử lý chất thải, và việc phát điện chỉ là một phần của quá trình để giảm giá thành xử lý chất thải. Vì vậy, dù EVN không có nhu cầu mua điện hay nhà máy không cần phát điện, vẫn phải đầu tư vào việc xử lý rác thải.

Các nước phát triển đã chọn lựa đốt rác để tạo điện thay vì chôn lấp rác. Do đó, Việt Nam cũng nên theo đuổi con đường này. Đốt rác để tạo điện không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu tất yếu trong quá trình xử lý rác sinh hoạt.

Đốt rác để tạo điện có thể giảm ô nhiễm, tăng nguồn thu, và tiết kiệm ngân sách. Một dự án điện từ rác sẽ thu được hai nguồn thu chính: ngân sách địa phương trả cho việc xử lý rác và nguồn thu từ EVN chi trả từ mua điện. Nếu không có nhu cầu mua điện, ngân sách sẽ phải bỏ ra nhiều tiền hơn để chi trả cho việc xử lý rác. Thêm vào đó, nếu không tận dụng được nhiệt sinh ra từ đốt rác, lượng nhiệt này sẽ phải bị phóng ra môi trường, gây lãng phí và không đồng thời với hướng phát triển kinh tế tuần hoàn.

Vì vậy, việc quy hoạch điện từ rác cần phải tính toán một cách tỉ mỉ và cân nhắc tăng công suất để phản ánh đúng nhu cầu và tiềm năng phát triển. Điều này sẽ giúp giảm giá thành xử lý rác, tiết kiệm ngân sách và đảm bảo một quá trình xử lý rác hiệu quả và bền vững.

Ảnh: Vietnamnet