Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công An yêu cầu EVN cung cấp hồ sơ 32 dự án điện gió và điện mặt trời

Cơ quan An ninh Điều tra thuộc Bộ Công an đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cung cấp thông tin và tài liệu liên quan đến 32 dự án nhà máy điện gió và điện mặt trời tại nhiều địa phương trong cả nước. Yêu cầu này được đưa ra nhằm phục vụ công tác điều tra vụ án “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bộ Công Thương và các tỉnh, thành phố. Vụ án hiện nằm trong diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi và chỉ đạo.

Trong số 32 dự án bị điều tra, có 10 dự án điện mặt trời và 22 dự án điện gió. Cơ quan An ninh Điều tra yêu cầu EVN cung cấp toàn bộ hồ sơ liên quan đến quá trình đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện, cũng như các hồ sơ kiểm tra, nghiệm thu, công nhận ngày vận hành thương mại của các nhà máy này. Ngoài ra, EVN cũng phải cung cấp các tài liệu về kiểm định, kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất hệ thống đo đếm điện năng, và kiểm tra công suất lắp đặt thực tế của các nhà máy điện.

Các dự án điện gió và điện mặt trời nằm trong danh sách cung cấp hồ sơ thuộc nhiều địa phương, nhưng tập trung nhiều ở các khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Tây Nam Bộ. Điển hình, tại Gia Lai có 4 dự án phải cung cấp hồ sơ gồm: Nhà máy điện gió Hưng Hải (huyện Kông Chro), Nhà máy điện gió Cửu An (thị xã An Khê), Nhà máy điện gió Ia Le 1 (huyện Chư Pưh), và Nhà máy điện gió Ia Bang 1 (huyện Chư Prông).

Thanh Tra Chính Phủ Phát Hiện Nhiều Sai Phạm Trước đó, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý và thực hiện quy hoạch đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Năm 2023, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận và phụ lục kết luận đối với 8 địa phương trọng điểm về phát triển điện gió, điện mặt trời, chỉ ra nhiều sai phạm và kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an điều tra, xử lý.

Cụ thể, Thanh tra Chính phủ xác định Bộ Công Thương đã phê duyệt bổ sung và tham mưu Thủ tướng phê duyệt 154 dự án điện mặt trời với tổng công suất 13.837 MW mà không có cơ sở pháp lý về quy hoạch. Việc này dẫn đến mất cân đối giữa nguồn và lưới điện, gây khó khăn trong công tác quản lý vận hành hệ thống điện và lãng phí nguồn lực xã hội.

Ngoài ra, Bộ Công Thương còn bị chỉ trích về việc ban hành cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà với nhiều lỗ hổng, dẫn đến việc nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà được xây dựng nhanh chóng với công suất lớn trên đất nông nghiệp và lâm nghiệp. Điều này không chỉ vi phạm quy hoạch đất mà còn giúp nhà đầu tư hưởng lợi từ chính sách giá FIT ưu đãi trong 20 năm.

Về phía địa phương, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng đất để xây dựng dự án điện mặt trời và điện gió, ví dụ như việc xây dựng chồng lấn lên quy hoạch thủy lợi và khoáng sản tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, và Đắk Nông.

Ngày 21/2/2023, Thanh tra Chính phủ đã chuyển 8 vụ việc vi phạm nghiêm trọng cho Cơ quan An ninh Điều tra Bộ Công an để điều tra và xử lý. Ngay sau đó, vào ngày 1/3/2023, Cơ quan An ninh Điều tra đã thông báo về việc tiếp nhận kiến nghị này.