Cơ chế mua bán điện trực tiếp: Đảm bảo tính đúng và đủ chi phí hạ tầng truyền tải, vận hành

Vào ngày 14/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp để nghe báo cáo và thảo luận về dự thảo nghị định liên quan đến cơ chế mua bán điện trực tiếp. Tham dự cuộc họp có các lãnh đạo từ nhiều bộ, ngành, cùng với đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trong và ngoài nước, các chuyên gia và nhà khoa học.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh rằng cơ chế mua bán điện trực tiếp đã được xác định trong Luật Điện lực và là nền tảng để tiến tới xây dựng thị trường điện cạnh tranh. Theo đó, hoạt động quản lý nhà nước sẽ tách bạch khỏi các hoạt động sản xuất, kinh doanh, truyền tải và phân phối điện. Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh cần xây dựng một lộ trình cụ thể và khả thi cho chính sách phát triển điện lực nói chung và cơ chế mua bán điện trực tiếp nói riêng:

“Nhà nước sẽ nắm giữ và đầu tư vào các lĩnh vực đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, trong khi các doanh nghiệp sẽ cạnh tranh bình đẳng, không phân biệt giữa doanh nghiệp Nhà nước và tư nhân”.

Phó Thủ tướng yêu cầu nghị định cần làm rõ đối tượng tham gia mua bán điện trực tiếp, quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên liên quan, đảm bảo lợi ích kinh tế và an toàn lưới điện, cũng như các chính sách ưu tiên và khuyến khích doanh nghiệp sử dụng năng lượng xanh và tái tạo.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã báo cáo về dự thảo Nghị định, bao gồm các quy định về mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng và qua lưới điện quốc gia, cũng như trình tự thực hiện và trách nhiệm của các bên liên quan. Các nội dung đã được quán triệt theo quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đảm bảo tính khả thi và hạn chế văn bản hướng dẫn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân báo cáo tại cuộc họp.

Cơ chế mua bán điện trực tiếp qua đường dây kết nối riêng sẽ áp dụng cho các khách hàng gần nguồn phát và được thực hiện đơn giản với giá điện thỏa thuận giữa đơn vị phát điện và khách hàng. Cơ chế qua lưới điện quốc gia áp dụng cho các khách hàng ở xa nguồn phát, mua điện qua thị trường điện giao ngay, và khách hàng sẽ thanh toán theo giá thị trường cộng với các loại giá dịch vụ.

Việc xây dựng và ban hành Nghị định về cơ chế DPPA sẽ đáp ứng xu hướng sử dụng năng lượng sạch, thu hút đầu tư vào phát triển bền vững năng lượng tái tạo, triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong hoạt động mua bán điện trực tiếp.

Nhiều đại biểu đã đóng góp ý kiến về quy định chi tiết đối với tiêu chí xác định phạm vi và đối tượng tham gia cơ chế DPPA, các khái niệm như khách hàng lớn, mua bán trực tiếp và mối quan hệ giữa các đơn vị phát điện, khách hàng tiêu thụ và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Chủ tịch HĐQT EVN Đặng Hoàng An đề xuất tạo thị trường mua bán điện trực tiếp không giới hạn người bán và người mua, với các bên chi trả toàn bộ chi phí cho EVN để đảm bảo an toàn lưới điện, vận hành và truyền tải.

Đại diện các hiệp hội và doanh nghiệp nước ngoài mong muốn nghị định sớm được ban hành, với các cơ chế cụ thể kết nối với Quy hoạch Điện VIII về phát triển năng lượng tái tạo, bỏ giới hạn tiêu thụ điện đối với khách hàng mua điện trực tiếp qua đường dây riêng và làm rõ các chi phí mua bán điện trực tiếp qua lưới điện quốc gia.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà kết luận rằng nghị định DPPA sẽ tập trung vào đối tượng sản xuất và khách hàng tiêu dùng điện tái tạo. Hình thức mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng hoặc đầu tư thêm hệ thống lưu trữ điện sẽ không bị giới hạn về quy mô công suất và sẽ được quản lý theo các quy định về thuế, môi trường, phòng chống cháy nổ và an toàn xây dựng.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu kết luận cuộc họp.

Hình thức mua bán điện trực tiếp qua lưới điện quốc gia phải đảm bảo tính đúng và đủ các chi phí sử dụng hạ tầng vận hành, truyền tải, đảm bảo an toàn hệ thống và phù hợp với các quy hoạch điện lực.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương và EVN tính toán và công bố công suất điện tái tạo có thể huy động, truyền tải trên công suất nguồn điện nền, làm căn cứ để điều chỉnh giảm các nguồn điện than và điện khí trong quy hoạch. Nghị định cũng cần quy định quy trình minh bạch và công khai về hiện trạng các nguồn điện mà các doanh nghiệp đang sử dụng để cơ quan Nhà nước quản lý, kiểm tra và cung cấp tín chỉ xanh.

Ảnh: VGP/Minh Khôi