Chuyển đổi năng lượng tái tạo toàn cầu chậm lại, nguyên nhân do đâu?

Mặc dù có nhiều dự án năng lượng tái tạo đang được triển khai, số liệu thống kê cho thấy tốc độ tăng trưởng và quá trình chuyển đổi ngành năng lượng sạch vẫn chậm và chưa đạt yêu cầu.

Theo báo cáo ngày 29/5 của nhóm chính sách quốc tế REN21, quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo toàn cầu đang chậm lại kể từ cuối năm 2023, đặc biệt trong các ngành tiêu thụ nhiều năng lượng. Nguyên nhân của sự chậm lại này là do những lỗ hổng pháp lý, áp lực chính trị và mục tiêu không rõ ràng của các quốc gia.

Đến cuối năm 2023, trong số 69 quốc gia đặt mục tiêu về năng lượng tái tạo, chỉ có 13 quốc gia đạt được, bao gồm Mỹ, Ấn Độ và Trung Quốc. Các quốc gia này đã áp dụng năng lượng tái tạo trong các hệ thống tòa nhà, ngành công nghiệp, nông nghiệp và giao thông, với 12,7% sản lượng điện phục vụ các ngành tiêu thụ đến từ nguồn năng lượng tái tạo.

REN21, tổ chức tập hợp các chính phủ, tổ chức nghiên cứu và phi chính phủ về năng lượng tái tạo, có trụ sở tại Paris, Pháp, có nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi năng lượng tái tạo toàn cầu. Báo cáo của REN21 cho biết, đại dịch COVID-19 và cuộc chiến ở Ukraina đã dấy lên lo ngại về an ninh năng lượng toàn cầu, thúc đẩy các quốc gia chuyển đổi sang năng lượng tái tạo để tránh phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, trái với mong đợi, hầu hết các quốc gia không duy trì được đà phát triển năng lượng tái tạo trong năm 2023, thậm chí còn đi ngược lại mục tiêu đã đặt ra. Hiện tại, trong số 69 quốc gia, chỉ có 17 quốc gia đồng ý gia hạn mục tiêu sau năm 2024.

Bà Rana Adib, Giám đốc Điều hành của REN21, cho biết các quốc gia đã rút lui khỏi mục tiêu chuyển đổi năng lượng tái tạo, và các lĩnh vực tiêu thụ năng lượng hiện không còn động lực kinh tế. Báo cáo cũng chỉ ra rằng các quốc gia vẫn rất chậm chạp trong việc chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch trong ngành công nghiệp và nông nghiệp, và hàng nghìn tỷ USD trợ cấp vẫn được rót vào khai thác nhiên liệu hóa thạch, gây cản trở quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo toàn cầu.

Đối với các ngành công nghiệp nặng như sản xuất xi măng và thép, việc khử carbon vẫn là thách thức lớn vì năng lượng tái tạo không thể tạo ra nhiệt độ cần thiết cho lò nung và lò cao. Mặc dù quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo trong ngành công nghiệp gặp nhiều thách thức hơn so với vận tải, điều đó không có nghĩa là không có giải pháp khắc phục, và cũng không có nghĩa là không thể khử carbon như lý do mà các quốc gia vẫn vin vào hiện nay.