Bên trong 'cuộc chiến' năng lượng sạch giữa Mỹ và Trung Quốc

Những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang tăng cường xuất khẩu hàng hóa năng lượng sạch đã dấy lên lo ngại ở Mỹ, nơi Washington đang nỗ lực bảo vệ ngành năng lượng sạch còn non trẻ của mình trước sự cạnh tranh từ Trung Quốc.

Ngày 14/5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố mức thuế 100% đối với ô tô điện do Trung Quốc sản xuất như một phần của gói biện pháp nhằm bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ khỏi hàng nhập khẩu giá rẻ.

Theo tờ Wall Street Journal, mức thuế cao hơn này cũng sẽ áp dụng cho các khoáng sản, hàng hóa thiết yếu và pin năng lượng mặt trời có nguồn gốc từ Trung Quốc. Quyết định này được đưa ra sau nhiều năm xem xét về thuế quan do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với hàng hóa trị giá khoảng 300 tỷ USD từ Trung Quốc.

Việc điều chỉnh các khoản thuế từ thời cựu Tổng thống Trump đã gây tranh cãi giữa các cố vấn kinh tế của chính quyền Biden. Trong khi một số quan chức thương mại thúc đẩy mức thuế cao hơn, như Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen kêu gọi giảm thuế đối với hàng tiêu dùng và tăng thuế vào các lĩnh vực chiến lược, thì các dấu hiệu Trung Quốc tăng cường xuất khẩu hàng hóa năng lượng sạch đã làm dấy lên lo ngại ở Mỹ.

Các quan chức đặc biệt tập trung vào xe điện, tăng thuế suất từ 25% lên 100%, đồng thời bổ sung mức thuế 2,5% áp dụng cho tất cả ô tô nhập khẩu vào Mỹ. Mức thuế 25% hiện hành đối với xe điện của Trung Quốc đã ngăn cản các mẫu xe giá rẻ thâm nhập thị trường Mỹ, nhưng vẫn chưa đủ để giảm bớt áp lực từ quy mô sản xuất của Trung Quốc.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ trích kế hoạch của chính quyền Biden, cho rằng thuế quan đã làm gián đoạn thương mại giữa hai nước và Trung Quốc sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình.

Tháng trước, Tổng thống Biden đã yêu cầu tăng thuế đối với nhôm và thép từ Trung Quốc từ 7,5% lên 25%. Trong chiến dịch tranh cử, cựu Tổng thống Trump cũng đề xuất mức thuế 60% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, hứa hẹn sẽ áp dụng thuế cứng rắn nếu đắc cử.

Tổng thống Biden đã cam kết bảo vệ ngành công nghiệp và người lao động Mỹ khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài. Trong cuộc vận động tranh cử ở Pennsylvania, ông tuyên bố sẽ tăng thuế đáng kể đối với thép từ Trung Quốc nhằm bảo vệ người lao động Mỹ và đảm bảo cạnh tranh công bằng.

Với nền kinh tế đang trì trệ, Trung Quốc tập trung vào sản xuất năng lượng sạch để kích thích tăng trưởng. Trong chuyến thăm Trung Quốc, Bộ trưởng Yellen cảnh báo các quan chức ở Bắc Kinh rằng thế giới sẽ chống lại làn sóng xuất khẩu giá rẻ của Trung Quốc, làm suy yếu các ngành công nghiệp của các nước khác.

Trong khi đó, việc cấm xe điện giá rẻ vào Mỹ sẽ gây áp lực lên mục tiêu giảm lượng khí thải carbon của chính quyền Biden. Mỹ đang đầu tư hàng trăm tỷ đô la vào các ngành công nghiệp năng lượng sạch, nhưng muốn làm điều này một cách độc lập với Trung Quốc - quốc gia dẫn đầu về sản xuất năng lượng sạch.

Elon Musk, CEO của Tesla, cho biết các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã trở thành “đối thủ cạnh tranh lớn nhất” và có thể đánh bại các công ty ô tô khác nếu không có rào cản thương mại. Carlos Tavares, CEO của Stellantis, cũng cho rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đặt ra thách thức nghiêm trọng, nhưng tin rằng tăng thuế không phải là giải pháp hiệu quả. Ông Tavares nhấn mạnh rằng cách duy nhất để cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là giảm chi phí đầu vào và cung cấp xe điện với giá cả phải chăng hơn.